Hướng dẫn chi tiết quy trình xin giấy phép xây dựng nhà ở năm 2025

Giấy phép xây dựng là gì? Khi nào cần xin giấy phép xây dựng nhà ở?

Trong số các thủ tục pháp lý liên quan đến hoạt động xây dựng, giấy phép xây dựng luôn được coi là bước quan trọng và bắt buộc đối với hầu hết các công trình.

Đây cũng là thủ tục khá phức tạp, đòi hỏi chủ đầu tư hoặc gia chủ phải nắm rõ quy định để thực hiện đúng quy trình.

Theo Khoản 17, Điều 3 Luật Xây dựng 2014, giấy phép xây dựng là văn bản pháp lý do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho cá nhân, tổ chức để được phép xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo hoặc di dời công trình.

Hiểu một cách đơn giản, giấy phép này cho phép chủ đầu tư triển khai công trình trong phạm vi, quy mô và điều kiện đã được cơ quan chức năng phê duyệt.

Có thể thấy, giấy phép xây dựng chính là căn cứ pháp lý để Nhà nước quản lý hoạt động xây dựng, đảm bảo công trình phù hợp với quy hoạch đô thị, quy chuẩn kỹ thuật và trật tự xây dựng tại địa phương.

Các trường hợp cần xin giấy phép xây dựng nhà ở

Đối với những hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu xây dựng, sửa chữa hoặc cải tạo nhà ở, việc xin giấy phép xây dựng là thủ tục bắt buộc trước khi tiến hành thi công, cụ thể:

• Giấy phép xây dựng mới: Cấp cho các chủ đầu tư có nhu cầu xây dựng nhà ở hoàn toàn mới. Loại giấy phép này được phân thành hai nhóm: có thời hạn và không thời hạn, tùy vào tính chất và vị trí công trình.

• Giấy phép sửa chữa, cải tạo: Áp dụng khi gia chủ muốn sửa chữa, nâng cấp công trình làm thay đổi kết cấu chịu lực, diện tích hoặc kiến trúc tổng thể. Trường hợp này bắt buộc phải có sự phê duyệt của cơ quan chức năng trước khi thi công.

Điều kiện xin giấy phép xây dựng nhà ở năm 2025

Không phải mọi công trình nhà ở đều đủ điều kiện để được cấp phép xây dựng. Theo quy định của Luật Xây dựng 2014, được sửa đổi, bổ sung tại Luật Kiến trúc 2019 và Luật số 62/2020/QH14, việc cấp giấy phép xây dựng nhà ở phụ thuộc vào từng loại hình cụ thể.

Dưới đây là những điều kiện chính mà gia chủ cần lưu ý:

1. Nhà ở riêng lẻ tại đô thị

• Phù hợp quy hoạch: Công trình phải đúng mục đích sử dụng đất và tuân thủ quy hoạch đô thị đã được phê duyệt.

• Đảm bảo an toàn: Công trình phải an toàn cho chính ngôi nhà và các công trình liền kề, tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường, phòng cháy chữa cháy. Đồng thời, không được ảnh hưởng đến hạ tầng kỹ thuật, công trình giao thông, đê điều, thủy lợi, năng lượng, cũng như di tích lịch sử – văn hóa.

• Yêu cầu thiết kế: Nhà ở phải đáp ứng tiêu chuẩn thiết kế, thi công được quy định tại Luật Xây dựng.

• Hồ sơ hợp lệ: Chủ đầu tư cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ xin giấy phép xây dựng theo quy định của Điều 95, 96 và 97 Luật Xây dựng.

2. Nhà ở riêng lẻ tại khu vực đô thị ổn định nhưng chưa có quy hoạch chi tiết

Ngoài các điều kiện nêu trên, công trình phải tuân thủ quy chế quản lý kiến trúc đô thị hoặc thiết kế đô thị do cơ quan nhà nước ban hành, nhằm đảm bảo tính đồng bộ và hài hòa cảnh quan.

3. Nhà ở riêng lẻ tại nông thôn

Việc xây dựng cần phù hợp với quy hoạch chi tiết điểm dân cư nông thôn, đồng thời tuân thủ các quy định về khoảng lùi, chiều cao và an toàn xây dựng trong khu vực.

Như vậy, trước khi tiến hành xây dựng, gia chủ cần tìm hiểu kỹ điều kiện xin giấy phép xây dựng nhà ở theo từng khu vực để tránh vi phạm pháp luật và đảm bảo công trình được phê duyệt nhanh chóng.

Hướng dẫn xin giấy phép xây dựng nhà ở chi tiết năm 2025

Để quá trình xin cấp giấy phép xây dựng nhà ở diễn ra thuận lợi, gia chủ cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo đúng quy định pháp luật. Dưới đây là các thông tin quan trọng và thành phần hồ sơ cần có.

1. Thông tin cần có trong giấy phép xây dựng

Khi lập hồ sơ xin cấp phép, chủ đầu tư cần điền đầy đủ các nội dung sau:

• Tên công trình, dự án và loại công trình.

• Tên, địa chỉ của chủ đầu tư hoặc người xin phép xây dựng.

• Địa điểm, vị trí xây dựng; đối với công trình theo tuyến cần ghi rõ tuyến xây dựng.

• Loại, cấp công trình xây dựng.

• Cao độ xây dựng của công trình.

• Chỉ giới đường đỏ, chỉ giới xây dựng theo quy hoạch.

• Mật độ xây dựng và hệ số sử dụng đất (nếu có).

• Diện tích xây dựng, diện tích tầng 1, tổng số tầng (bao gồm tầng hầm, tum, áp mái, tầng kỹ thuật) và chiều cao tối đa công trình.

2. Hồ sơ xin giấy phép xây dựng nhà ở năm 2025 gồm những gì?

Theo Khoản 1, Điều 95 Luật Xây dựng 2014, khi làm thủ tục xin cấp phép xây dựng nhà ở, gia chủ cần chuẩn bị:

• Đơn đề nghị cấp phép xây dựng (theo mẫu quy định, lấy tại UBND hoặc tải online).

• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ/sổ hồng).

• 02 bộ bản vẽ thiết kế kèm hồ sơ thẩm duyệt (PCCC, thẩm tra thiết kế nếu có yêu cầu), bao gồm:

  • Mặt bằng công trình trên lô đất và sơ đồ vị trí.
  • Mặt bằng các tầng, mặt đứng, mặt cắt chủ đạo.
  • Mặt bằng móng, mặt cắt móng và sơ đồ đấu nối hạ tầng (cấp thoát nước, điện).

• Bản cam kết an toàn đối với công trình liền kề (áp dụng khi xây chen hoặc có tầng hầm).

• Văn bản chấp thuận biện pháp thi công móng (theo Điều 11 Thông tư 15/2016/TT-BXD).

Lưu ý: Với công trình có diện tích sàn >250m² hoặc từ 3 tầng trở lên, cần bổ sung:

• Bản kê khai năng lực, kinh nghiệm của đơn vị/cá nhân thiết kế.
• Chứng chỉ hành nghề xây dựng của tổ chức hoặc cá nhân thiết kế.

Dưới đây là mẫu đơn xin cấp giấy phép xây dựng mới nhất cho bạn tham khảo.

Quy trình xin cấp giấy phép xây dựng nhà ở năm 2025

Để được cấp phép xây dựng, chủ đầu tư cần thực hiện theo đúng trình tự thủ tục theo quy định pháp luật. Cụ thể các bước như sau:

Bước 1: Chuẩn bị và nộp hồ sơ xin phép xây dựng

Chủ đầu tư chuẩn bị đầy đủ giấy tờ cần thiết theo quy định và nộp 01 bộ hồ sơ tại UBND cấp huyện nơi dự kiến xây dựng công trình.

Bước 2: Cơ quan chức năng tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ

Bộ phận tiếp nhận có trách nhiệm rà soát tính hợp lệ của hồ sơ:

• Trường hợp hồ sơ đã đầy đủ, hợp lệ → cấp giấy biên nhận cho người nộp.

• Trường hợp hồ sơ còn thiếu hoặc sai sót → cơ quan sẽ hướng dẫn bổ sung, chỉnh sửa theo đúng quy định.

Bước 3: Thẩm định và giải quyết hồ sơ cấp phép

Cơ quan có thẩm quyền tiến hành xem xét, đối chiếu với quy hoạch xây dựng và quy định pháp luật để ra quyết định cấp hoặc từ chối cấp giấy phép.

Bước 4: Trả kết quả cho chủ đầu tư

Người nộp hồ sơ sẽ nhận được kết quả theo thời gian đã hẹn. Nếu hồ sơ hợp lệ, giấy phép xây dựng sẽ được cấp kèm theo các điều kiện thi công.

Lưu ý quan trọng: Sau khi được cấp giấy phép xây dựng, chủ đầu tư phải khởi công trong vòng 12 tháng kể từ ngày ghi trên giấy phép. Nếu quá thời hạn, giấy phép sẽ hết hiệu lực và cần xin cấp lại.

CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Nộp hồ sơ xin giấy phép xây dựng nhà ở ở đâu?

Hồ sơ xin giấy phép xây dựng nhà ở được nộp trực tiếp tại UBND cấp huyện nơi dự kiến xây dựng công trình.

Đây là cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận, thẩm định và cấp phép cho các công trình nhà ở riêng lẻ hoặc công trình dân dụng khác trên địa bàn.

2. Thời gian cấp giấy phép xây dựng mất bao lâu?

Theo quy định hiện hành, sau khi cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận đầy đủ hồ sơ hợp lệ, quá trình xử lý và cấp giấy phép xây dựng sẽ được thực hiện trong:

• 15 ngày làm việc đối với nhà ở riêng lẻ tại khu vực đô thị.

• 10 ngày làm việc đối với nhà ở tại nông thôn.

3. Lệ phí xin giấy phép xây dựng nhà ở năm 2025

Mức lệ phí xin cấp giấy phép xây dựng nhà ở không thống nhất mà có sự điều chỉnh theo từng tỉnh, thành phố. Tham khảo tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, mức thu hiện nay như sau:

• Cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ: 75.000 đồng/hồ sơ.

• Cấp giấy phép cho các loại công trình khác: 150.000 đồng/hồ sơ.

• Gia hạn, điều chỉnh hoặc cấp lại giấy phép xây dựng: 15.000 đồng/hồ sơ.

• Miễn lệ phí đối với một số trường hợp đặc biệt như: hộ nghèo, trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật, gia đình chính sách hoặc người có công với cách mạng.

4. Mức xử phạt khi xây dựng nhà ở không có giấy phép

Theo quy định, mọi công trình nhà ở tiến hành xây dựng mà chưa được cấp giấy phép đều được coi là hành vi xây dựng trái phép. Căn cứ Khoản 7, Điều 16, Nghị định 16/2022/NĐ-CP, mức xử phạt hành chính áp dụng như sau:

• Từ 60 – 80 triệu đồng: đối với hành vi xây dựng nhà ở riêng lẻ khi chưa có giấy phép.

• Từ 80 – 100 triệu đồng: đối với trường hợp xây dựng nhà ở riêng lẻ nằm trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử – văn hóa hoặc các loại công trình xây dựng đặc biệt khác.

Như vậy, việc xây dựng không xin phép không chỉ tiềm ẩn rủi ro pháp lý mà còn gây tốn kém chi phí xử phạt, thậm chí buộc tháo dỡ công trình.

5. Các trường hợp được miễn giấy phép xây dựng năm 2025

Căn cứ Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2020), một số công trình nhà ở sẽ được miễn thủ tục xin giấy phép nếu thuộc các trường hợp sau:

• Nhà ở riêng lẻ dưới 07 tầng, nằm trong dự án khu đô thị hoặc dự án phát triển nhà ở đã có quy hoạch chi tiết 1/500 được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

• Công trình cấp IV, nhà ở riêng lẻ tại khu vực nông thôn, quy mô dưới 07 tầng và không thuộc khu vực có quy hoạch đô thị, quy hoạch khu chức năng hoặc quy hoạch chi tiết điểm dân cư nông thôn đã được phê duyệt.

• Công trình cấp IV, nhà ở riêng lẻ tại miền núi, hải đảo, ở khu vực chưa có quy hoạch đô thị hay quy hoạch khu chức năng (trừ công trình trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử – văn hóa).

Tuy nhiên, gia chủ cần lưu ý: dù được miễn giấy phép xây dựng, vẫn phải gửi thông báo thời điểm khởi công và hồ sơ thiết kế xây dựng đến cơ quan quản lý có thẩm quyền để đảm bảo việc thi công được kiểm soát và đúng quy định pháp luật.

Có thể nhận thấy, việc chuẩn bị hồ sơ và thủ tục xin giấy phép xây dựng nhà ở thường khá phức tạp, mất nhiều thời gian cũng như công sức đi lại.

Thay vì phải tự mình lo liệu tất cả các khâu như tìm đơn vị thiết kế, xin giấy phép, lựa chọn nhà thầu, mua vật tư… thì việc lựa chọn một đơn vị uy tín cung cấp dịch vụ thiết kế & thi công trọn gói sẽ giúp gia chủ tiết kiệm chi phí, rút ngắn tiến độ và giảm thiểu rủi ro.

Trong gói dịch vụ này, nhà thầu xây dựng trọn gói sẽ đóng vai trò quản lý tổng thể: điều phối các hạng mục thi công, giám sát tiến độ và làm việc trực tiếp với các đội thợ hoặc nhà thầu phụ.

Gia chủ chỉ cần bàn giao yêu cầu, ký hợp đồng và chờ đến ngày nhận nhà theo đúng cam kết, không phải vất vả xử lý từng đầu việc nhỏ lẻ.

Bài viết trên, Vicohomes đã chia sẻ đến bạn đọc thông tin chi tiết về hồ sơ xin giấy phép xây dựng, quy trình thủ tục và những lưu ý quan trọng khi chuẩn bị xây nhà.

Hy vọng những kiến thức này sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình hoàn thiện tổ ấm. Đừng quên ghé thăm website Vicohomes thường xuyên để cập nhật thêm nhiều bài viết hữu ích về xây dựng, thiết kế và pháp lý xây dựng nhà ở.